In de baai van de Somme is een oude Cisterciënser abdij, verbouwd neem ik aan, in de zeventiende en achttiende eeuw, maar in 1987 heeft Gilles Clément er tuinen aangelegd met bijzondere bomen. Daar ontmoette ik op het water de notonect. Hij zwemt met zijn hoofd naar achter, waarom hij waarschijnlijk bootsmannetje of rugzwemmer wordt genoemd. Hij gebruikt zijn achterpoten als roeispanen, een wonder van vernuft, die maar kort leeft in de open lucht. Als larf leeft hij daarentegen jaren in het water. Een paar weken dus volwassen en dan is hij prooi van vissen en vogels. Hoevelen halen die paar weken?
De abdij is nogal lelijk, maar de tuinen zijn wonderlijk mooi, gemaakt als levend kunstwerk, volgens esthetische principes.
Niet ver daar vandaan is Crécy te vinden, waar in de veertiende eeuw de Engelsen de Fransen een vernietigende slag toebrachten, een slag die honderd jaar nadreunde. John Hawkwood vocht daar zijn eerste grote slag onder Edward III van Engeland. De Engelsen waren zo succesvol omdat ze zich weinig aantrokken van ridderlijke afspraken. Ze doorboorden de paarden van de Fransen met hun dolken, waardoor de ridders moesten neervallen en vervolgens werden doodgeslagen. De Engelsen hadden de zon in de rug. Onweersbuien speelden een grote rol, waardoor de Franse linies werden verbroken. De Engelse boogschieters schoten met hun manshoge bogen pijnlijk precies en tenslotte gebruikten de Engelsen voor het eerst bombardementen met behulp van grote ronde stenen.. Er vielen die dag 1542 ridders en 10.000 soldaten, waaronder vele jonge mannen. In hetzelfde gebied stierven vele jonge mannen in '14-'18 en weer in '40-'45. Bij Etaples is een zeer groot kerkhof, een theater van de dood. De jonge mannen werden opgevangen in een kamp, waar ze de laatste lessen kregen in bajonetgevechten en waar ze moesten oefenen met gasmaskers. Velen kwamen zwaar gewond terug van het slagveld, slachtveld, in het kamp om ondanks de zorg van verpleegsters alsnog te sterven. Ook de verpleegsters stierven toen de Duitsers het kamp gingen bombarderen, maar nu met vernietigender materiaal dan stenen kanonskogels.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten